ช้างไทยในญี่ปุ่น ตอนที่ 6 : ฮานาโกะ ช้างอันเป็นที่รัก

19/10/2009

ตอนที่ 6 ฮานาโกะ ช้างอันเป็นที่รัก (1)

เมื่อวันที่ 30 กรกฎาคม 2551 เจ้าหน้าที่สถานเอกอัครราชทูตฯ ได้รับอนุญาตด้วยความยินดีจากสวนสัตว์ Inokashira Shizen Bunkaen ในกรุงโตเกียว ที่สวนสัตว์แห่งนี้มีช้างไทยอยู่ 1 เชือก คือ “ฮานาโกะ” เป็นช้างพัง (ตัวเมีย) ปัจจุบันอายุ 61 ปี เป็นช้างที่มีอายุมากที่สุดของญี่ปุ่น เท่ากับช้าง "อุเมะโกะ" ที่โอดะวะระ และเป็นช้างที่อยู่ในความดูแลของสวนสัตว์ในญี่ปุ่นยาวนานที่สุด

ที่สำคัญ “ฮานาโกะ” เป็นช้างที่มีความใกล้ชิดกับมนุษย์ โดยเฉพาะคนเลี้ยงช้างชาวญี่ปุ่น อาจเป็นเพราะเป็นช้างเพียงเชือกเดียวในสวนสัตว์ จึงคุ้นเคยกับการอยู่ใกล้ชิดกับผู้มาเยี่มชมสวนสัตว์ รวมทั้งผู้ดูแลช้างซึ่งดูแลเอาใจใส่ “ฮานาโกะ” เป็นอย่างดี จึงกลายเป็นความเคยชินและทำให้ปรับตัวต่อสภาพแวดล้อมที่มีผู้ชมจำนวนมากได้ง่าย

น่าจะกล่าวได้ว่า ไม่มีชาวญี่ปุ่นคนไหนไม่รู้จัก “ฮานาโกะ”

ฮานาโกะ ทักทายผู้มาเยี่ยมสวนสัตว์

ฮานาโกะ และผู้ดูแลช้างชาวญี่ปุ่น

(ข้อมูล ณ วันที่ 30 กรกฎาคม 2551)

ความเป็นมาของช้างไทย “ฮานาโกะ”

ตามประวัติที่สวนสัตว์ Inokashira Shizen Bunkaen รวบรวมไว้ ช้าง "ฮานาโกะ" เกิด พ.ศ 2490 มีชื่อไทยว่า "คชา" ถูกส่งมายังประเทศญี่ปุ่น ตามคำเรียกร้องของชาวญี่ปุ่นที่สูญเสียช้างไทย "ฮานาโกะ" ตัวแรก (มีชื่อไทยว่า "วันดี") ในช่วงก่อนสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 2 ความผูกพันกับช้างไทยของชาวญี่ปุ่นนี้เอง กลายเป็นแรงผลักดันให้ฝ่ายไทยส่งช้างตัวใหม่ให้ชาวญี่ปุ่น

"ฮานาโกะ" ขณะมาถึงท่าเรือโกเบ

“คชา” ช้างพัง (ตัวเมีย) อายุ 2 ปี ถูกคัดเลือกและส่งมาประเทศญี่ปุ่นโดยทางเรือ “คชา” มาถึงท่าเรือโกเบ เมื่อวันที่ 2 กันยายน พ.ศ. 2492 เป็นช้างตัวแรกที่เดินทางมาถึงประเทศญี่ปุ่นหลังสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 2 โดยอยู่ในความดูแลของสวนสัตว์อุเอะโนะ จึงน่าจะกล่าวได้ว่า “คชา” เป็นตัวแทนแห่งไมตรีจิตที่ชาวไทยมีให้แก่ชาวญี่ปุ่น

ขณะนั้น “คชา” ไม่มีชื่อภาษาญี่ปุ่น ผู้ดูแลช้างชาวญี่ปุ่นจึงเรียกชื่อว่า “คชาโกะ” จนกระทั่งสวนสัตว์อุเอะโนะเปิดโอกาสให้ชาวญี่ปุ่นร่วมกันตั้งชื่อให้กับช้างไทยตัวใหม่ “คชาโกะ” จึงได้ชื่อภาษาญี่ปุ่นว่า “ฮานาโกะ” ซึ่งเป็นชื่อเดียวกับช้างไทยที่ชาวญี่ปุ่นรู้สึกผูกพันและล้มไปในช่วงสงครามโลก ครั้งที่ 2

ชีวิตแรกเริ่มของ "ฮานาโกะ" ที่ญี่ปุ่น

"ฮานาโกะ" อายุ 2 ปี ที่สวนสัตว์อุเอะโนะ

ช้างทั้งสองเชือกดังกล่าวอยู่ร่วมกับ “ฮานาโกะ” ก่อนที่ “ฮานาโกะ” ถูกย้ายไปอยู่ในความดูแลของสวนสัตว์ Inokashira Shizen Bunkaen (เท่าที่สถานเอกอัครราชทูตฯ รวบรวมข้อมูลได้ ช้าง “จัมโบ้” เพื่อนช้างไทยของ “ฮานาโกะ” อยู่ที่สวนสัตว์อุเอะโนะ จนล้มเมื่อ 28 มิถุนายน พ.ศ 2543 มีอายุ 56 ปี)

เมื่อวันที่ 5 มีนาคม พ.ศ 2497 ขณะที่ “ฮานาโกะ” อายุได้ 7 ปี ได้ย้ายไปที่สวนสัตว์ Inokashira Shizen Bunkaen ตามคำเรียกร้องของเด็กๆ ในเขตมิทากะและเขตมุซาชิโนะ กรุงโตเกียว ซึ่งต้องการให้ช้างไทย “ฮานาโกะ” มาอยู่ใกล้ๆ

เรื่องราวชีวิตช้างไทย “ฮานาโกะ” จึงเริ่มต้นใหม่ที่สวนสัตว์ Inokashira Shizen Bunkaen และกลายเป็นเรื่องเล่าที่น่าประทับใจของชีวิตช้างไทยในต่างแดนในยุคปัจจุบัน

ช้างไทย "จัมโบ้" เพื่อนช้างของ "ฮานาโกะ" ที่สวนสัตว์อุเอะโนะ